RadyoterapiTedaviler

Brakiterapi Nedir? Yan Etkileri Nelerdir?

Brakiterapi nedir? Brakiterapi, radyoterapi yönteminin bir türüdür. Brakiterapide radyoaktif kaynak, iyileştirilmesi gerektiren bölgenin içine doğru yerleştirilir.

Brakiterapi Nedir?

Brakiterapi kanser tedavisinde kullanılan ve ışın tedavisinin yani radyoterapinin uygulama yöntemlerinden biridir. Dokulara veya tümör yataklarına radyoaktif bir kaynak uygulanarak radyoterapi yapılması  tedavinin temelini oluşturur. Radyoaktif kaynaklar ise geçici yahut kalıcı olarak kullanılabilir. Geçici olarak uygulanması durumunda sonradan kaynak hastadan uzaklaştırıldığı için radyasyon saçılması durumu söz konusu olmaz ve hasta yaşamına rahatça devam eder. Uygulamanın yapıldığı sırada uygulamanın biçimine de bağlı olarak genelde herhangi bir ağrı duyulmaz. Bununla beraber gereken durumlarda da hastaya ağrı kesici veya sakinleştirici ilaçlar verilebilir.

Brakiterapi Tedavisi

Brakiterapide temel olarak iki adet uygulama şekli bulunur.

Boşluklara uygulanan (İntrakaviter) Brakiterapi

Tedavide kullanılan radyoaktif madde kanserli hücrelerin çevresinde yer alan anatomik boşluklarda konumlandırılır. Genel olarak rahim, vajinal, rahim ağzı ve akciğer kanserlerinde uygulaması görülür.

Dokulara uygulanan (İnterstisyel) Brakiterapi

Kullanılan radyoaktif madde doku içerisinde konumlandırılır. Yumuşak doku, meme ve prostat kanserlerinde uygulamasına rastlanır.

Brakiterapide Kullanılan Yöntemler

Uygulanan doz iki farklı biçimde hastaya verilir.

Geçici brakiterapi

Uygulama sonrası radyoaktif kaynağın hastada bırakılmadığı brakiterapi şeklidir. Tümöre uygulanacak olan dozun hızı ile alakalı olarak iki temel kategoriye ayrılır.

Yüksek Doz Hızlı (HDR)

Uygulanacak olan doz kısa süreli ve hızlı olarak verilir. Diğerine göre daha yaygın kullanım görülür. Radyasyon tümör yataklarına kateter yardımı ile verilir. Tedavi sonrasında vücut içerisinde radyoaktif kaynak bırakılmaz.

Düşük Doz Hızlı (LDR)

Uygulanacak olan doz uzun süreli ve daha yavaştır. Uygulama uzun süreli olduğu için ağrı kesici veya başka ilaç takviyelerinde bulunulabilir. Uygulama süresince radyoaktif madde olacağı için hassas kişiler odaya alınmaz.

Kalıcı Brakiterapi

Radyoaktif madde tümör içerisine veya çevresine konumlandırılır. Kalıcı olarak da bırakılır. Bir süre sonra ise aktivitesi biten radyoaktif tohumlar vücut içerisinde kalır çünkü hastada kalıcı bir yan etki bırakmaz. Sıkça prostat kanserinde uygulanır.

Brakiterapi Nasıl Uygulanır?

Braki kelimesi Yunancada yakın anlamına gelmektedir ve brakiterapi yakın mesafeden tedaviyi temsil eder. Yukarıda da bahsetmiş olduğumuz gibi tedavide kaynaklar tedavi yapılmak istenilen alanın yakınına veya içerisine konumlandırılır. Bazı vakalarda başarılı sonuçlar almak için yüksek doz uygulamak gerekebilir. Bu durum normal dokularda da hasar bırakabileceği için dışarıdan sağlamak zor olabilir. Bundan dolayıdır ki kaynaklar silindir, iğne gibi aparatlarla kitlenin içine ya da yakınına yerleştirilir. Radyasyonun yayılımı sınırlı olmaktadır. Tümör yüksek dozda radyasyona uğrarken bu miktar normal dokularda çok düşük tutulur ve hasar minimize kalır. Brakiterapi tedavisi farklı kanser hastalıklarında uygulanmaktadır.

Rahim kanserinde cerrahi operasyon sonrasında yalnız olarak ya da dışarıdan tedaviye ek olarak vajen güdüğü bölgesine ve ileri evre rahim ağzı kanserinde ameliyatsız olarak doğrudan dışarıdan ışın tedavisinden sonra farklı araçlarla kitlenin içine veya yakın çevresine uygulanmaktadır. Yemek borusu yani özofagus kanserinde ve akciğer borusu yani bronş kanserinde boşluk (lümen) içerisine; prostat kanseri ve göz tümöründe plaklarla uygulanabilir. Bununla beraber baş ve boyun kanserlerinde, yumuşak doku kanserinde ya da erken evrede olan meme kanserindeki gibi cerrahi operasyon esnasında iğneler aracılığıyla doğrudan kanserli hücrelerin oluşturduğu kitlenin içerisine uygulanabilmektedir.

Brakiterapi Sırasında Ne Hissedilir?

Brakiterapi kaynaklarını yerleştirme sırasında hafif bir rahatsızlık hissi olabilir. Ağrı eşiği düşük hastalarda anestezi altında uygulanabilir.

Brakiterapi Faydaları Nelerdir?

Işınlanan bölgedeki normal dokuların tolerans dozları sebebiyle çok yüksek dozlar verilmesi mümkün olmadığı zamanlar brakiterapi ek doz verilmesini  sağlar. Bu  şekilde hem tümörün kontrol olasılığı artar hem de çevredeki normal dokular en iyi şekilde korunarak tedaviye bağlı yan etki olasılığı azalır.

Brakiterapi Yan Etkileri Nelerdir?

Jinekolojik vakalarda bireyin ağrı eşiği seviyesine göre anestezi yapılmadan uygulamada bulunulabilinir. Bu tedavi genel olarak uygulanan alana ve önceki süreçte alınan tedavilere göre 1-5 seans aralığında uygulanabilir. Tedavinin oldukça steril bir ortamda yapılması elzemdir. Yan etkileri ise uygulanan bölgelere göre farklılık gösterir. Uygulama genel olarak kadın kanser hastalıklarında yapılır. Bununla beraber oluşabilecek olan yan etkiler aşağıda yer almaktadır.

  • İdrar yollarında tahriş ve enfeksiyona bağlı sık idrar çıkma
  • İdrar yaparken yanma, nadiren kanama
  • Özel olarak basur öyküsüne sahip bireylerde dışkılarken zorlanma, ağrı, kanama
  • Vajinada darlık ve kuruluk olması
  • Nadir de olsa tedaviye göre ikinci kanser olasılığı (en erken tedaviden 10-15 yıl sonra ortaya çıkabilir.)
Brakiterapinin Yan Etkileri

İşlem sonrasında hasta birey radyasyon saçmaz. Bedensel temasta herhangi bir sorun görünmez. Eğer idrar yollarında sıkıntılar olursa bol su içilmesi, antibiyotik ilaç, üriner antiseptikler kullanılması önerisinde bulunulur. Cinsel hayat tedaviden yaklaşık olarak 4-6 hafta sonrasında devam edebilir. Vajinal darlık meydana gelmemesi için ilişki tavsiye olunmaktadır. Kuruluk durumunda ise hormon barındırmayan basit jeller kullanılabilir. Tedavi profesyonel bir sağlık ekibi ve doktoru tarafından yapılmalıdır. Bu noktada seçeceğiniz sağlık kuruluşu da oldukça önem taşımaktadır. Brakiterapi ve diğer tedaviler hakkında bilgi sahibi olmak için menülerden iletişim sayfası yoluyla bize ulaşabilirsiniz.

Daha Fazla Göster

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Başa dön tuşu