Gırtlak Kanseri Nedir?

Kıkırdaksı bir yapıdan oluşan larenks yani gırtlak boğazın alt kısmında yer alır. Konuşurken sesin çıkarırken titreşimde bulunan ses tellerine yer verir. Bu alan içerisinde yer alan ve gelişim gösteren kanserlere gırtlak ya da larenks kanseri ismi verilir.

Gırtlak (larenks) kanseri belirtileri nelerdir?

Larenks kanserinin belirtileri ve bulguları içerisinde öksürük, ses kısıklığı ya da konuşurken seste yaşanan değişiklikler, yutkunmada zorluk, kulakta ağrı, iyileşmeyen yara, kilo kaybı ve gırtlakta yaşanan ağrı yer alabilir.

Gırtlak (larenks) kanseri nedenleri nelerdir?

Larenks kanseri gırtlakta bulunan hücrelerin mutasyona uğraması sebebiyle ortaya çıkar. Bu genetik değişiklikler normal hücrelerin yapısının bozulmasına ve kontrolsüz bir biçimde çoğalmasına sebep olur. Bu hücreler bir araya gelerek tümörü oluşturur. Larenks kanserine sebep olan değişimlerin tam olarak neyin sonucu  olarak ortaya çıktığı net olarak kavranamamıştır.

Gırtlak (larenks) kanseri türleri nelerdir?

Boğazın alt tarafında yer alan ses kutusu ismi verilen yapı ile gırtlak yakından ilişkilidir.

• Gırtlağın alt bölümünde, soluk ve yemek borularının biraz üstünde yer alan hipofarinks (laringofarinks) kısmında başlayan kanser türü hipofarenks kanseridir.
• Ses tellerinde ortaya çıkan kanserli hücrelerin oluşturduğu kansere ise glottis kanseri ismi verilir.
• Supraglottik kanser ise gırtlağın üst bölümünde ortaya çıkar ve yediğimiz şeylerin soluk borusuna gitmesini engelleyen kıkırdaksı yapı olan epiglottisi etkisi altına alır.
• Gırtlağın alt bölümünde yani ses aşağısında başlayan kanser türüne ise subglottik kanser adı verilmektedir.

Gırtlak kanserindeki risk faktörleri

Gırtlak kanserinin riskini arttıran bazı faktörler belirlenmiştir ancak kesin olarak gırtlak kanserine sebep olan etkenler tespit edilememiştir. Sigara ve tütün ürünleri kullanımı, alkol tüketiminde aşırıya kaçmak, human papilloma virüsü (HPV) olarak isimlendirilen cinsel yolla bulaş olan bir virüs, yetersiz beslenme gibi etkenler risk faktörleri arasında yer almaktadır.

Gırtlak kanserinde erken tanı

Bütün kanser türlerinde olduğu gibi gırtlak kanserinde de erken tanı tedavinin etkinliğini artırmak için önemli bir etkendir.

Fiziksel muayene ve laboratuvar testleri

Şikayetler varlığında doktor tarafından muayene yapılır. Bazı görüntüleme yöntemleri tanıyı kesinleştirmek için kullanılır. Endoskopi ismi verilen cihazlarla içeriden bilgi alınabilir. Panendoskopi ismi verilen yöntemle endoskopi de kullanılarak larenks, soluk ve yemek borularında görüntüleme yapılır. İşlem esnasında kanser şüphesi bulunan dokular alınarak biyopsi imkanı da sağlanır.

Görüntüleme testleri

Tomografi, manyetik rezonans (MR) ve PET tomografi bu alanda en sık kullanılan görüntüleme yöntemleridir. Tek başlarına ya da kombine olarak kullanılabilen bu yöntemler tümörün yerleştiği alan, yayılımı ve komşu yapılarıyla olan ilişkini saptamada oldukça yardımcı olmaktadır. Vücudu bütün olarak değerlendirme imkanı tanıyan PET tomografide bireyin böbrek test sonuçları uygunsa florodeoksiglukoz kontrast maddesi kullanılarak daha etkin bir sonuç alınabilmektedir.

Gırtlak kanserinde evreleme

Hastalığın evrelemesi tedavi yöntemleri açısından oldukça önem teşkil etmektedir. Bireyin hem ortalama yaşam süresini tespit etmede hem de uygulanacak tedavilerin etkinliğini kavramda da büyük bir rol oynar. Uluslararası evreleme sistemi olan TNM’de T evresi hastalığın çıktığı yerde bulunduğunu, N evresi lenf bezlerine sıçrama olduğunu ve M ise başka alanlardaki organlara yayılım olduğunu gösterir. Manyetik rezonans T evresi için etkili bir görüntüleme yöntemidir. N ve M evresi için ise PET tomografi kullanışlıdır.

1. ve II. Evre: Tümör geliştiği yerle sınırlıdır. Büyük değildir ve genelde cerrahi ve radyoterapi ile tedavi edilebilir.

III. Evre: Büyüklüğü artan tümör, lenf bezlerine yayılım gösterebilir.

1. Evre: Bu evre 3 farklı alt grupta incelenir.

IVa ve IVb evresi: Tümörün büyüklüğü artmıştır. Komşu organlara ve lenf bezlerine sıçrama vardır.

IVc evresi: Bu evrede kanserli hücreler akciğer, karaciğer gibi uzaktaki organlara sıçramıştır. Metastaz vardır.

Tedavi süreci

Hastalığın teşhisi konulduktan sonra görüntüleme yöntemleri aracılığı ile tümörün yerleşim alanı ve yayılmasına dair bilgiler toplanır. Alanında uzman kişilerce tedavinin şeklinde hastanın genel sağlık durumu da dikkate alınarak karar verilir. Hastalık erken evrede ise cerrahi veya radyoterapi tercih edilen yöntemlerdendir ancak tümör biraz ilerlemiş ve metastaz yapmamış ise kombine tedaviler uygulanmaktadır. Eğer kanser ilerlemiş evrede ise akıllı ilaç ve kemoterapi tedavi seçenekleri olarak değerlendirilebilir.

Gırtlak kanseri ameliyatı

Özellikle erken evre gırtlak kanserinde tercih edilir. Tümörün gösterdiği özelliklere göre farklı tekniklerle operasyonlar yapılır. Lazer cerrahide endoskopi cihazının ucunda yer alan lazer yardımı ile kanserli hücreler öldürülür. Kordektomide ise ses tellerinin hepsi veya bir bölümü alınır. Genelde küçük ve glotik alandaki kanserlerde kullanılır. Larenjektomi gırtlağın bir bölümünün veya tamamının alınması işlemine verilen isimdir. Yutağın alınması işlemine ise farenjektomi ismi verilir.

Gırtlak kanserinde radyoterapi

“Organ Koruyucu Yaklaşım” olarak da bilinir. Erken evre dönemlerinde hastalığı yok etmek amacıyla tek olarak uygulanabilir. Tümörün ilerlemiş olduğu hastalarda kemoterapi ile kombine olarak adjuvant yani koruyucu amaçlı uygulanabilir. Radyoterapi ile hastanın ses telleri de korunacağı için, cerrahi yerine radyoterapi uygulanması hastanın tedavi sonrası yaşam kalitesi açısından çoğu zaman daha iyi bir seçenektir. İleri evrede ise hastanın şikayetlerini minimize etmek ve hastayı rahatlatmak için palyatif radyoterapi uygulanabilir.

Yoğunluk Ayarlı Radyoterapi (IMRT), Ark Tedavisi ile Görüntü Eşliğinde Radyoterapi teknolojilerinin gelişmesiyle beraber tümörün özelliklerine uygun olarak dengeli doz ayarlamasını ve normal dokuların minimal hasar alması sağlanır.

Gırtlak kanserinde kemoterapi

İleri evre baş boyun kanserlerinde radyoterapinin etkinliğini artırmak için düşük dozlarda radyoterapi ile birlikte uygulanır. Amaç hem radyoterapinin etkinliğini artırmak hem de uzak metastaz yapma riskini azaltmaktır. Metastaz yapan bireylerde ise yaşamı uzatma ve hastalığı geriletme maksadıyla uygulanır. Erken evre tümörlerde ise kemoterapinin yeri yoktur.

Gırtlak kanserinde immünoterapi

İmmünoterapi bağışıklık sistemini harekete geçiren bir tedavi yöntemidir. Bu sayede vücudun savunma sistemi tetiklenir ve kanserli hücrelerle daha etkin bir şekilde savaşır. Günümüzde de immünoterapi çalışmaları önemli ölçüde artmış, kanser tedavisinde bir umut ışığı olmuştur. Denenen bazı ilaçlarda olumlu sonuçlar alınmış ve metastatik evrede uygulanan hastaların yaşam sürelerinin arttığı ve hayat komforlarının yükseldiği gözlenmiştir. Tedavide görülen yan etkiler arasında halsizlik, iştahsızlık ve dispne yani solunum zorluğu yer alabilir. İmmünoterapi ile ilgili çalışmalar devam etmektedir.

Gırtlak kanserinde ısı – hipertermi tedavisi

Isı tedavisi veya termoterapi olarak da isimlendirilir. Vücut dokusunun 39-44 C arası bir ısıya maruz bırakılması ile uygulanır ve tamamlayıcı bir tedavidir; radyoterapi veya kemoterapi ile birlikte uygulanır.

Baş boyun kanserleri gözle görülen bir bölgede yerleşir. Kozmetik ve birçok hayati fonksiyonu barındırmasından ötürü de fonksiyonel önemi olan bir bölgede yer alır. Hem tedavinin kendisinde hem de tedavi sonrası dönemde hayat kalitesi de ön planda tutulmalıdır. Yutma ve konuşma için rehabilitasyon da tedavinin bir parçası olmak zorundadır. Bu sebeple tedaviye multidisipliner bir yaklaşımda bulunulmalıdır. Başvurduğunuz ekibin tecrübesi ise her zamankinden daha önemli olacaktır.