Kan damarlarının yoğun bir biçimde toplanmasına hemanjiom adı verilir. En sık olarak ciltte meydana gelen hemanjiomlar, şekil olarak kan damarı yumağı gibi parlak kırmızı bir nodül olarak görülür. Ciltte meydana gelirse en sık kafa derisi, göğüs, sırt veya yüzde görülebilir, ancak vücudun herhangi bir yerinde de görülebilir. Hemanjiom eğer soluk alıp vermeyi veya görme duyusunu etkilemiyorsa, ağrı oluşturmuyor veya herhangi bir şekilde hayat kalitesini bozmuyorsa tedavisi genel olarak elzem değildir.

Çocukluk çağı hemanjiomu

Bir cilt hemanjiomu yaşamın ilk yılında büyüme gösterir ve zaman geçtikçe önemsiz bir noktaya ulaşır. Diğer bir ismi ile damar beni olarak adlandırılan hemanjiomun bebeklik dönemde başlamasıyla beraber geçen 10 yılın sonunda genellikle dikkat çekmez hale gelmektedir. Yaşamın ilk birkaç ayında genelde daha sık görülen hemanjiom kafa derisi, göğüs, sırt ve yüzde kırmızı bir damar beni olarak başlar ve büyümeye başlayarak deriden çıkan sünger benzeri bir kütle halini alır. Daha sonrasında bir dinlenme haline geçerek yavaş yavaş kaybolmaya başlar.

Çocuk doktoru düzenli kontroller sırasında hemanjiom için tetkiklerde bulunup izleme yapacaktır. Eğer hemanjiomun çocuğun soluk alıp vermesini, duyularından bir tanesini, emmesini etkiliyorsa doktorunuz ile temasa geçmeniz gerekmektedir. Bunun dışında hemanjiomda kanama olması, ağrı hissedilmesi veya enfeksiyon kapması durumunda da tıbbi yardım alınmasında fayda olacaktır.

Çocukluk hemanjiomunun nedenleri?

Hemanjiomun tanımını için damarların yoğun bir biçimde bir araya gelmesi ifadesinden bahsetmiştik. Bu ifadenin kalıtsal sebeplerden kaynaklanabileceği düşünülmesine rağmen, kan damarlarının bu denli bir grup oluşturmasının asıl nedeni açık değildir. Hemanjiomların sık görüldüğü gruplar beyaz bebekler, prematüre bebekler ve dişi cinsiyet olarak sayılabilir. Bu hastalığın teşhisi için genelde herhangi bir test gerekli olmamakla beraber cilt üstünde yukarıda sayıldığı gibi belirtiler olması durumunda tanı konulabilmektedir.

Tedavisi nasıl yapılır?

Hemanjiomların genelde tedaviye ihtiyaç duymadığından yukarıda bahsetmiştik. Ebeveynlerin bazıları bu tedavinin, çocukların sosyal ve psikolojik sorunlara neden olabileceğini düşünerek gerekli olarak görür. Doktorlar bu noktada fiziksel problemlere sebebiyet vermeyen hemanjiomların tedavisinde endişe duyabilirler. Bunun sebebi olarak da tedavilerin potansiyel yan etkilerinin olmasıdır.

Eğer hemanjiom büyümesi fiziksel bir sorun teşkil ediyorsa ya da farklı etkilere sebep oluyorsa tedavi seçenekleri aşağıdaki gibi sıralanmıştır.

Beta blokör ilaçlar: Boyut olarak çok büyük olmayan ve yüzeysel olan hemanjiomlarda timomol isimli beta blokör sınıfı ilaç jel olarak kullanılabilir. Eğer ciddi infantil (olgunluğa ulaşmamış) bir hemanjiom mevcut ise başka bir beta blokör olan propranolol şurup olarak verilebilir. Beta blokör grubu ilaçlar genellikle kalp hastalıklarında kullanılır ve yan etkileri konusunda oldukça hassas davranılmalıdır.

Kortikosteroid ilaçlar: Beta blokör grubu ilaçlar yeterince efektif gelmezse ya da bu ilaç grubunu kullanamayan bireylerde kortikosteroidler seçenek olabilir. Nodülün içerisine enjekte edilerek, cilt üzerine veya oral yol ile kullanılabilir. Uzun süreli kortizon kullanımı büyüme sorununa yol açabilir.

Lazer ameliyatı: Hemanjiomu temizlemek veya ağrılı yaraları tedavi etmek amacıyla kullanılır.

Bahsi geçen tedaviler dışında yan etkileri daha az olabilen tedaviler bulunmaktadır. Deneysel olarak ise topikal immün baskılayıcılar ve interferon alfa kullanılabilmektedir. Çocuklarda hemanjiom genelde geçici bir seyir izlemektedir. Bu sebepten dolayı tedavi sürecine karar verirken yan etkilerin bütününü göz önüne almak gerekmektedir.

Karaciğer Hemanjiomu

Karaciğer içerisinde yer alan iyi huylu (benign) bir kitledir. Kan damarlarının yoğun bir şekilde bir araya toplanmasından meydana gelir. Karaciğer hemanjiomuna kavernöz veya hepatik hemanjiom ismi de verilir. Genelde tespiti başka bir durumu araştırırken yapılır. Nadir belirti ve şikayet yaşanan karaciğer hemanjiyomunda kişiler çoğu zaman tedavi ihtiyacı duymazlar. Karaciğer hemanjiomunun ilerleyen süreçte karaciğer kanserine yol açabileceğine dair kanıt yoktur. Nadir de olsa karaciğer hemanjiomunun belirtileri arasında sağ üst karın ağrısı, mide bulantısı, kusma ve sadece az miktarda yemek yedikten sonra tok hissetmek yer alır.

Karaciğer hemanjiomu neden olur?

Nedeni net olarak anlaşılamayan karaciğer hemanjiomunun konjenital olduğu düşünülmektedir. Yani doğumdan beri vücudumuzda olan bir lezyon anlamına gelmektedir. Genel olarak yaklaşık olarak 4 santimetre çaptan daha uzun olan bir tek anormal kan damarı yumağı olarak meydana gelir. Bazı durumlarda karaciğer hemanjiomlarının büyüklüğü daha fazla olabilir. Küçük çocuklarda da oldukça büyük hemanjiomlar karşımıza çıkabilir fakat bu nadir bir durumdur.

Karaciğer hemanjiomunun belirtileri ve semptomlara sebep olma riskini artıran etkenler aşağıda listelenmiştir.

Yaş: Her yaş grubunda ortaya çıkabilen bu hastalık genelde 30-50 yaş arasında sık olmaktadır.

Cinsiyet: Kadınlarda erkeklere göre hemanjiom tanısı daha fazladır.

Gebelik: Hamile kadınlarda olmayanlara göre hemanjiom teşhisi daha olasıdır. Ayrıca hamilelik esnasında yükselen östrojen hormonu düzeyi karaciğer hemanjiomu büyümesinde rol oynayabileceğine inanılmaktadır.

Hormon yerine koyma tedavisi: Menopozal şikayetler sebebiyle bu tedaviyi kullanan kadınlar da hemanjiom tanısı görülme ihtimalinin daha fazla olduğuna inanılmaktadır.

Karaciğer hemanjiomu olası komplikasyonları

Yukarıda bahsettiğimiz üzere hamile kadınlarda östrojen hormon düzeyinin artması beraberinde hemanjiom boyutunu arttıracağına inanılmaktadır. Nadir büyük boyutlara ulaşan karaciğer hemanjiyomunda karın sağ üst tarafında ağrı, şişkinlik veya mide bulantısı gibi tedaviye ihtiyaç duyulacak semptomlara neden olabilmektedir. Bu noktada tedavi için tecrübeli bir doktora danışılması hastalığın seyri için önem teşkil etmektedir.

Karaciğer hemanjiomunun teşhisi

Karaciğer hemanjiomunun tanısında kullanılan yöntemler arasında ultrasound, bilgisayarlı tomografi (BT), manyetik rezonans (MR) yer almaktadır.

Nasıl tedavi edilir?

Eğer karaciğer hemanjiomunun boyutu küçükse ve bireyde herhangi bir belirtiye ya da şikayete sebep olmuyorsa tedavisi elzem değildir. Çoğu vakada karaciğer hemanjiomu probleme yol açmayan bir boyutta seyretmektedir. Hemanjiom eğer büyük ise doktorunuz periyodik olarak takip edecek ve gerekli durumda müdahalede bulunacaktır. Bu tedavi hemanjiomun sayısına, büyüklüğüne, yerine ve hastanın genel durumuna göre değişiklik göstermektedir.

Tedavi seçenekleri aşağıda sıralanmıştır.

Cerrahi operasyon: Eğer hemanjiom kolay bir şekilde çıkarılabilir bir durumda ise doktorunuz tümörü almak için ameliyat işlemi uygulayabilir.

Kısmi olarak karaciğere uygulanan cerrahi: Bu durumda ise karaciğerin bir kısmının çıkarılması gerekebilir.

Hemanjioma giden kan akışını durdurma işlemleri: Kan kaynağı haline geçmeden hemanjioma giden kan akışı kesilerek büyüme durdurulabilir ya da küçültülebilir. Bu noktada ya ana arter blokajı yapılır ya da arter içerisinde bir miktar ilaç enjeksiyonu uygulanır. Sağlıklı karaciğer hücreleri farklı yakın damarlardan beslenebileceğinden pek zarar almaz.

Karaciğer nakli: Belirli yollarla tedavi edilemeyen bir karaciğer hemanjiomunuz varsa karaciğer nakli uygun bir çözüm olacaktır.

Radyasyon tedavisi: Radyoterapide hemanjiom hücrelerine zarar vermek ve onları yok etmek için X ışını gibi güçlü frekanslı ışınlar kullanılır. Bu tedavi tipi daha güvenli ve etkin tedavilerin var olması sebebiyle daha nadir kullanılmaktadır. Diğer tıbbi tedavilere cevap vermeyen vakalarda kullanılır. Düşük dozla tedavi edildiği için yan etki genel olarak gözlenmez. Radyoterapinin kısıtlı kullanılmasının en önemli sebebi 10-15 yıl içerisinde oluşabilecek bir ikincil kanser riskidir.

Sonuç olarak karaciğer hemanjiomu kanserli hücre içermeyen, genel olarak bir belirtiye ya da şikayete yol açmayan ve bu sebeplerden ötürü de tedavi gerektirmeyen bir hastalıktır. Müdahale edilmesi gereken durumlarda ise büyüklük, şekil, konum ve hastanın genel durumu gibi faktörler devreye girerek işlemlerin dikkatle yapılması gerekir. İletişime geçmek için buraya tıklayabilirsiniz.