Safra Kanalı Kanseri Nedir?

Sindirim sıvılarını taşıyan kanal olan safra kanalında meydana gelen kanser türüne kolanjiokarsinom yani safra kanalı kanseri ismi verilmektedir. Vücudumuzun önemli organlarından birisi olan karaciğeri safra kesesine ve ince bağırsaklarımıza bağlayan yapı safra yollarıdır. Bu kanser türü nadir görülmekle beraber yaşla birlikte görülme sıklığı artmaktadır.

Safra kanalı kanseri (kolanjiokarsinom) türleri nelerdir?

Tedavi sürecinin daha efektif ilerlemesi için safra kanalı kanserleri bazı alt gruplara ayrılarak incelenmektedir.

İntrahepatik kolanjiokarsinom: Safra kanallarının karaciğerin içerisinde yer alan bölümlerinde kanserli hücrelerin bulunmasıdır. Bazı vakalarda karaciğer kanseri türü olarak da sınıflandırılır.

Hiler kolanjiokarsinoma: Karaciğerin dış kısmında yer alan safra kanallarında kanserli hücrelerin oluşmasıdır. Aynı zamanda perihilar karsinoma olarak da isimlendirilebilir.

Distal kolanjiokarsinoma: İnce bağırsağa yakın tarafta bulunan safra kanallarında tümör oluşmasına verilen isimdir.

Safra kanalı kanserinin (Kolanjiokarsinom) belirtileri nelerdir?

Safra kanalı kanserinin belirtileri arasında göz beyazında sarılık, cildin sararması yani sarılık, yoğun kaşıntı hissi, dışkının beyaz renkli olması, yorgunluk veya halsizlik, karında duyulan ağrı, kilo kaybının istemsiz bir şekilde olması yer alabilir. Sizi rahatsız eden bu gibi şikayetleriniz varsa kısa sürede bir doktora başvurmanız tavsiye edilmektedir. Kanser hastalığı ciddi bir hastalıktır ve tetkiklerin özenli ve düzenli olarak yaptırılması gerekir.

Safra kanalı kanserinin (kolanjiokarsinom) nedenleri nelerdir?

Safra kanalı kanserinin içerisinde yer alan hücrelerin DNA yapılarındaki değişiklikler mutasyonlara yol açmaktadır. Bu noktada da hücreler kontrol dışında büyümeye ve çoğalmaya başlar. Bu mutasyonlar da tümöre neden olmaktadır. Kansere sebebiyet veren genetik değişimlerin tam olarak nedenleri henüz saptanamamıştır.

Risk faktörleri
Çoğu kanser türünde olduğu gibi yaşın ilerlemesi kolanjiokarsinom riskini artırır. Ayrıca birçok hastalığın etmeni olan sigara kullanımı da safra kanalı kanserini tetikleyen faktörler arasındadır. Bunlar dışında kronik karaciğer rahatsızlığı, parazit, primer sklerozan kolanjit gibi hastalıklar da safra kanalı kanserini tetikleyebilen risk faktörleri arasında yer alır. Bu noktada sigara kullanımını azaltmak ve karaciğer sağlığınızı korumak kansere yakalanma riskini oldukça minimal seviyeye çekmektedir. Sağlıklı bir vücuda sahip olmak için gereken unsurları yapmalısınız.

Safra kanalı kanserinin (kolanjiokarsinom) tanısı nasıl yapılır?

Safra kanalı kanseri şüpheniz var ise doktora başvurmanız gerekir. Sonrasında birtakım muayenelerin ardından karaciğer fonksiyon testleri yapılır. Bu noktada karaciğerin performansı ve durumu hakkında bilgi alınır. Tümör belirteç testi ile de kanser antijeni olan CA 19-9 seviyesi kontrol edilir. CA 19-9 kolanjiokarsinom kanseri hücreleri tarafından çok miktarda ortaya çıkarılan bir proteindir. Sadece bu proteinin miktarına bakılarak kanser teşhisi konmaz. Bu miktarın fazla olması bazen safra kanalı inflamasyonu veya tıkanıklığı gibi başka sorunların göstergesidir.

Safra kanalı küçük bir kamera aracılığı ile muayene edilir. Bu işleme ise endoskopik retrograd kolanjiopankreatografi (ERCP) adı verilmektedir. İşlem esnasında küçük bir kameraya sahip olan bir cihaz boğazdan aşağı doğru sindirim kanalı ve ince bağırsağa kadar ulaşır. Kamera aracılığı ile safra kanalları ve ince bağırsağa bağlanan bölge incelenir. Görüntüleme testlerinden de yardım alınır ve boya enjekte edilerek de kullanım sağlanabilir.

Görüntüleme testleri

Görüntüleme yöntemleri sayesinde iç organlarda bulunan kanserli hücreler ve olağan dışı hareketler yorumlanabilmektedir. Safra kanalı kanseri tanısı konulurken manyetik rezonans (MR), bilgisayarlı tomografi (BT), manyetik rezonans kolanjiopankreatografi (MRCP) kullanılabilmektedir. MRCP’de ERCP’den farklı olarak görüntüleri kuvvetlendirmek için boya kullanımına gerek duyulmadan üç boyutlu görseller elde edilmektedir.

Biyopsi tanı konmada önemli bir yer tutmaktadır. Bu işlem şüpheli görülen bölgeden minik bir parça alınarak incelenmesidir. Eğer şüphe duyulan alan ince bağırsak ile safra kanalının birleşme noktasında ise ERCP esnasında biyopsi örneği alınabilmektedir. Alınması planlanan bölge karaciğere yakın veya içinde ise ince iğne aspirasyonu ile doku alabilmektedir. İğnenin tam anlamıyla o bölgeye ulaşmasını sağlamak için ise bilgisayarlı tomografı veya endoskopik ultrason görüntüleme yöntemleri kullanılabilir.

Biyopsi işlemi ile beraber şüphe duyulan bölgeyle alakalı tetkikler yapılır ve kesine yakın sonuçlar elde edilir. Bu sonuçlarla beraber tümöre ait özellikler belirlenip tedavi bu sürece göre şekillenir. Bu özellikler arasında tümörün boyutu ve evresi yer alabilir. Bu noktada görüntüleme yöntemleri, biyopsi ve tanı konma işlemleri tedavi süreci için büyük önem teşkil etmektedir.

Safra kanalı kanserinin (kolanjiokarsinom) tedavisi nasıl yapılır?

Genel olarak tercih edilen yöntemler arasında cerrahi operasyon, kemoterapi, radyoterapi ve fotodinamik tedavi yer almaktadır. Bu noktada doktorların birçoğu kansere ait tümörün çıkarılması için birtakım testler yapar. Gerekli görülen yerlerde kanserli doku vücuttan alınır. İleri evrede bulunan safra kanalı kanserinde sıçramanın olduğu dokuya göre karaciğer, pankreas dokuları ve lenf bezleri de çıkarılabilir.

Karaciğer nakli

Safra kanalı kanseri türlerinde bahsetmiş olduğumuz hilar kolanjiokarsinomunda karaciğer çıkarılarak yerine bir vericiden gelen karaciğer transplante edilerek nakil sağlanır. Birçok birey bu nakil sonucu iyi sonuçlar alsa da karaciğer nakli sonrasında kanserli hücrelerin nüks etme yani tekrarlama ihtimalleri mevcuttur.

Kemoterapi

Birçok kanser türünde kullanılan kemoterapi kanserli olan hücreleri yok etmek amacıyla vücuda ilaç verilmesi işlemidir. Genelde vücuda yayılmış kanserlerde daha sık tercih edilen kemoterapi karaciğer nakli öncesinde kullanılabilmektedir. Aynı zamanda evresi ilerlemiş safra kanalı kanseri hastalarında semptomların hafiflemesi ve hastanın şikayetlerinin azaltılması için destekleyici olarak kullanılabilmektedir. Kolanjiokarsinomlar için standart tedavi protokolleri bulunmaktadır. Ancak en uygunu genetik testler ışığında seçilecek ilaçlarla tedavi etmeyi denemek olmalıdır.

Radyasyon tedavisi

Cerrahi uygulanabilen olgularda geride mikroskopik hastalığın olma ihtimali varsa lokal fraksiyone radyoterapi uygulanabilir. Cerrahi uygulanamayan olgularda ise radyocerrahi dediğimiz işlem cerrahinin yerine hastalığın lokal kontrolü için yapılabilir. Eşlik eden başka hastalıkları sebebiyle cerrahi yapılamayan yada ilerlemiş, çevre dokualara yapışık bir hastalıkta teknik olarak cerrahi uygun değilse mutlaka hastanın bir Radyasyon Onkoloğu ile değerlendirilmesi gerekmektedir.
Ayrıca radyoterapi palyasyon amaçlı dediğimiz tümörü küçültüp hastanın şikayetlerini azaltmak amacıyla da uygulanabilir.

Fotodinamik tedavi

Bu tedavi türünde ışığa duyarlı kimyasal bir madde toplardamara aktarılarak kanser hücrelerine gitmesi amaçlanır. Tümöre doğru yönlendirilen lazer ışık ile kimyasal bir tepkime oluşması sağlanarak kanserli hücrelerin yok edilmesi amaçlanır.

Safra drenajı

Biliyer drenaj ismi de verilen bu işlemde safra akışı olağan haline getirilir. Safra kanalını açık tutmak üzere stent lokalizasyonu yapılabilir. Bu tedavi ile belirti ve bulguların azaltılması da amaçlanır.